Wanneer je je werk als vakman goed wilt kunnen uitvoeren, is het van belang dat je goed kunt zien wat je aan het doen bent. Klinkt logisch, maar het kiezen van de juiste bouwverlichting roept veel vragen op; Welke verlichting is nodig om het werk optimaal te kunnen uitvoeren? En hoe voorkom je onveilige situaties? Na het lezen van dit artikel weet je precies waar je op moet letten.
Hieronder worden de verschillende typen verlichting toegelicht.
Halogeen:Halogeen verlichting mag sinds september 2018 niet meer geproduceerd en geïmporteerd worden. De verkoop van dit type verlichting is echter niet gelimiteerd.Led:

Led-verlichting is energie-efficiënt; het heeft slechts 3 tot 9 procent van de elektriciteit nodig om dezelfde hoeveelheid licht te geven als een gloeilamp en heeft een lange levensduur. Het geeft helder licht en kent geen opwarmtijd.

De meest gebruikte Led-types in de markt zijn:

COB: Een groter aantal minuscule Led-chips in een rondje gepositioneerd. De leds zijn zo klein, dat ze niet waarneembaar zijn met het blote oog.

SMD: De led-chips zijn in enkele blokjes bij elkaar gepositioneerd. De led-chipjes zijn klein, maar wel waarneembaar met het blote oog.

COB ligt zowel qua kwaliteit als qua prijs iets hoger dan SMD, maar wordt warmer en heeft daardoor een minder lange levensduur. De verschillen zitten voornamelijk in stralingshoek, lichtkleur, kleurechtheid en merk/type led-chip.

HQIT of gasontladingslamp:

Dit type verlichting heeft een zeer hoge lichtopbrengst, waardoor het zeer geschikt is voor het verlichten van bouwplaatsen, parkeerplaatsen, sportterreinen en het aanlichten van gebouwen.

Bouwlampen en veiligheid

Naast het juiste licht op je werk, moet je natuurlijk ook rekening houden met de veiligheid. Om je daarbij te helpen zijn bouwlampen in 3 klassen ingedeeld:

Klasse I: Terrein-/werkplekverlichting buiten handbereik

Geschikt voor een opstelling aan een wand of muur boven de 2,5 m.

Enkelvoudig geïsoleerd

Geaard (3-aderig)

IP54* of hoger – stofvrij en spatwaterdicht

Klasse II: Werkplekverlichting binnen handbereik

Verplaatsbare armaturen of permanente opstelling

Dubbel geïsoleerd

Niet geaard

IP54* of hoger – stofvrij, spatwaterdicht en slag- en stootvast

Klasse III: Accu-lampen en accu gereedschap

Geschikt voor nauwe, geleidende ruimten (kelders, ketels, etc)

Veilige lage spanning

Niet geaard

Aansluiting op veiligheidstransformator (< 50 V) buiten de ruimte

IP54* of hoger – stofvrij, spatwaterdicht en slag- en stootvast

Bij gebruik van elektrisch gereedschap ben je verplicht een scheidingstransformator te gebruiken. Wil je elektrisch handgereedschap met 230V in combinatie met veiligheidsverlichting gebruiken? Dat kan met de combi-transformator.

* IP54 is de minimale eis. IP65 is gebruikelijk: stofdicht en beschermd tegen waterstralen.

Een Klasse I-lamp mag – mits buiten handbereik – altijd gebruikt worden, behalve op bouwplaatsen waar gebruik gemaakt wordt van tijdelijke elektrische installaties d.m.v. bouwaansluitkasten en verdeelkasten. Hier ben je verplicht Klasse II-lampen te gebruiken.

Lichtsterkte en kleurechtheid

Nu je weet welke typen verlichting je kunt gebruiken en waar je op moet letten om veilig te kunnen werken, gaan we een stapje verder. Om optimaal te kunnen werken is een bepaalde lichtsterkte van belang. Daarnaast is de kleurechtheid in sommige beroepen van grote waarde, denk aan schilders en stukadoors.

Lichtsterkte

De lichtsterkte wordt aangegeven door middel van lumen. Om de juiste lichtsterkte te bepalen, moet je antwoord verkrijgen op de volgende vragen:

Hoeveel lichtopbrengst is er nodig? (LUX)

Hoever staat de lamp van het werk? (AFSTAND)

Hoe groot is het te verlichten oppervlak? (OPPERVLAKTE)

De hoeveelheid licht op het werk wordt aangegeven door middel van lux. Met behulp van de volgende vereenvoudigde berekening kun je de lux-waarde van een specifieke lamp bepalen op basis van de lumen-waarde:

LUMEN / (OPPERVLAKTE * AFSTAND) = LUX

Geeft de lux-waarde die de lamp opbrengt volgens bovenstaande berekening voldoende licht voor het werk dat moet worden uitgevoerd? Dan weet je dat je de juiste lumen-waarde hebt gevonden!

Kleurtemperatuur

In de specificaties van een lamp vind je ook de kelvin-waarde. Hiermee wordt de kleurtemperatuur aangegeven. Dit heeft invloed op het aantal Lumen wat een lamp afgeeft; koelere kleuren geven over het algemeen meer licht en zijn dus beter zichtbaar.

Kleurechtheid

De kleurechtheid van led verlichting is vaak minder dan de kleurechtheid van halogeenverlichting. Dit komt doordat led vaak alleen door wit licht wordt opgebouwd en Halogeen door alle kleuren in het spectrum. Schilders en stukadoors reageren hierdoor soms afkeurend led.

Vergelijk het met wanneer je in een winkel staat en de kleur van een kledingstuk niet goed kan zien. Om te kijken wat de kleur nu écht is, loop je naar het raam. Daar is de kleurechtheid veel beter.

De kleurechtheid van het licht wordt gemeten in een CRI-waarde (of Ra). Veelal ligt de CRI waarde bij gangbare lampen rond de 70.

Hier moet je dus op letten

Bepaal welk type en welke klasse bouwlamp je nodig hebt, passend bij de werkomstandigheden. Vervolgens bepaal je de benodigde Lumen-waarde en kleurechtheid. Je komt uit bij de ideale bouwlamp!

Kom je er toch nog niet helemaal uit? Neem gerust contact met ons op voor advies.